نگاه منفی جامعه به معلمان، چرایی و پیامدهای آن

گیلان تایمز:

وقتی چند روز پیش کامنت‌های تیتر خبر تجمع اعتراضی فرهنگیان نسبت به حقوق خود را در صفحه اینستاگرام یک رسانه خبری مطرح فارسی‌زبان می‌خواندم، از این همه نگاه منفی نسبت به معلمان بسیار متاسف شدم. شوربختانه باید عرض کنم بالای ۷۰ تا ۸۰درصد کامنت‌ها دارای بار و نگاه منفی به معلمان بوده است. آنها معلمان را افرادی زیاده‌خواه می‌پندارند که کار مفیدی انجام نمی‌دهند. آنها معتقدند معلمان اکثر اوقات سال بیکار و تعطیل هستند ولی حقوق‌شان را همیشه می‌گیرند و همیشه هم معترض هستند. آنها معمولا کار معلمان را با کارگران مقایسه می‌کنند.بدیهی است که این نگاه منفی به معلمان می‌تواند اثرات مخربی بر کل جامعه وارد کند، چراکه معلمان نقش اساسی در توسعه و تربیت سرمایه انسانی هر کشور ایفا می‌کنند، بنابراین جایگاه و منزلت اجتماعی آنها در این راستا از اهمیت بالایی برخوردار است.

در همین ارتباط اندیشمند بزرگ جبران خلیل جبران می‌گوید: برای انهدام یک تمدن سه چیز را باید منهدم کرد: اول خانواده، دوم نظام آموزشی و سوم الگوها.برای اولی منزلت زن را باید شکست.برای دومی منزلت معلم و برای سومی منزلت دانشمندان و اسطوره‌ها.

برای بحث و بررسی در این خصوص لازم می‌دانم نخست، جایگاه و منزلت اجتماعی معلمان در کشورهای دیگر بررسی شود. در همین راستا به خلاصه پژوهشی با عنوان «نگاه مردم ۲۱ کشور دنیا به آموزگاران» اشاره می‌کنم که توسط هولی ولهام، خبرنگار آموزشی، در ۳ اکتبر سال ۲۰۱۳ در روزنامه گاردین منتشر شده و توسط آقای مهدی بهلولی فعال آموزش و پرورش برگردان شده است. در این پژوهش آموزگاران در چین، از بالاترین میزان احترام مردم کشورشان برخوردارند. چین تنها کشوری است که مردم، آموزگاران را تنگاتنگ با پزشکان می‌سنجند.در هر کشور از هزار تن از مردم درباره اینکه حقوق آموزگاران منصفانه است، اینکه آیا بچه‌های‌شان را تشویق می‌کنند تا آموزگار شوند.نتایج نشان داد که در چین، کره‌جنوبی، ترکیه و مصر، بیشترین احتمال هست که پدران و مادران، بچه‌های‌شان را تشویق به آموزگار شدن می‌کنند. مردم در ۹۵درصد کشورهای بررسی شده، از حقوق بیشتر برای آموزگاران، نسبت به آن چیزی که هم‌اکنون می‌گیرند حمایت می‌کنند. فنلاند، سوییس و سنگاپور، بیشترین اعتماد را به نظام آموزش و پرورش‌شان دارند. در همه کشورهای بررسی شده، به آموزگاران، میزان‌های اعتماد قابل قبول یا مثبت داده شده است. فنلاند و برزیل، بالاترین اعتماد به آموزگاران‌شان را دارند.در ایران نیز معلمان در سال‌های نه چندان دور ازجمله اقشار دارای جایگاه و منزلت اجتماعی بالا بودند، اما متاسفانه به دلایل مختلف روز به روز این جایگاه تنزل پیدا کرده است.

حال سوال اینجاست که چه کرده‌ایم و چه جور انسان‌هایی را پرورش داده‌ایم؟و چه عواملی باعث ایجاد این نگاه منفی جامعه به معلمان شده است؟ عوامل مختلفی می‌توانند در این پدیده نقش داشته باشند.از جمله می‌توان به ایجاد نظام آموزشی طبقاتی و پولی، نتیجه‌گرا و رقابتی اشاره کرد که این امر خود موجب تغییر نگاه خانواده‌ها نسبت به مدرسه و معلم و برعکس شده است، به‌طوری که بخش اعظم خانواده‌ها فکر می‌کنند مدیران و معلمان، خانواده را به مثابه مشتری نگاه می‌کنند که دایم چشم‌شان به جیب خانوادهاست و خانواده‌ها هم برای کسب نتیجه، رتبه و نمره بالاتر به سمت مدارس و کلاس‌های خصوصی و پولی روی آوردند. نتیجه این رویکرد تجاری شدن آموزش است.عامل مهم دیگر مشکلات معیشتی معلمان است که از طرفی این خود موجب کاهش تعهد شغلی و انگیزش معلمان و افت کیفیت آموزش می‌‌شود و از طرفی دیگر، معلمان را مجبور به روی آوردن به شغل‌های دیگر ازجمله تدریس خصوصی در منازل، آموزشگاه‌ها، کار در بنگاه‌های املاک یا مسافرکشی حتی سرویس دانش‌آموزان برای تامین معاش می‌کند. مطابق نظریه رشد سلسله مراتب نیازهای مازلو تا وقتی که معلم در پی تامین نیازهای اولیه باشد، نمی‌تواند به دنبال رشد دانش و آگاهی و تعالی خودش باشد و این می‌تواند جایگاه معلم را نزد دانش‌آموزان و خانواده‌ها کاهش دهد.

گیلان تایمز: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.